Stomią nazywany jest otwór w dolnej części brzucha, który wykonuje chirurg, aby wyprowadzić przez niego część jelita. Ten odcinek nie zawiera zwieracza, przez co proces wypróżniania i wydalania gazów następuje samoczynnie i nie można go kontrolować, z tego powodu chorzy zmuszeni są nosić worki stomijne, w których zbiera się kał. Poniżej prezentujemy wskazówki dotyczące diety, której przestrzeganie zminimalizuje występowanie bolesnych lub wstydliwych dolegliwości ze strony układu trawiennego.
Stomia – jej rodzaje i przyczyny
Wyróżnia się trzy rodzaje stomii: ileostomia, kolostomia i urostomia. Najbardziej inwazyjną wydaje się być ileostomia. Polega ona bowiem na wycięciu całego jelita grubego, przez co wyprowadzany na powierzchnię fragment, stanowi część jelita cienkiego. Do takiej sytuacji może dojść w wyniku nieswoistego zapalenia jelit, rozległej endometriozy jelita grubego lub rozwijających się na nim wieloogniskowych zmian nowotworowych. Kolostomia polega na wycięciu zaledwie fragmentu jelita grubego lub odbytnicy. Na powierzchnię wyprowadzone zostaje jelito grube. Ten rodzaj stomii może zostać wykonany ze względu na nowotwór jelita grubego lub odbytu, stany zapalne jelit, chorobę uchyłkową jelita grubego, wady wrodzonych, urazy lub powikłania po radioterapii. Urostomia, zwana także przetoką moczowo-skórną dotyczy natomiast pęcherza moczowego. Polega bowiem na utworzeniu alternatywnej drogi oddawania moczu, aby ominąć ten narząd. Może do tego dojść w wyniku uszkodzenia pęcherza moczowego lub jego usunięcia.
Odżywianie chorego ze stomią
Im większy fragment jelita został wycięty, tym bardziej rygorystyczne zasady żywieniowe obowiązują chorego. Pacjent noszący worek urostomijny nie musi przestrzegać żadnej specjalnej diety. Warto jednak zadbać o układ moczowy, pijąc wymaganą ilość płynów, czyli od 1,5-2 l dziennie. Do jadłospisu zaleca się także włączenie żurawiny, która działa antybakteryjnie. Więcej zaleceń pojawia się w przypadku kolostomii. Chorzy dla własnego komfortu powinni unikać produktów, które wywołują gazy i nieprzyjemny zapach, czyli ryby, alkohol, cebula, czosnek, kapusta, jajka, chili, curry i warzywa strączkowe. Warto także unikać napojów gazowanych. Dieta natomiast powinna być bogata w błonnik pokarmowy i fermentowane produkty mleczne. Najbardziej rygorystyczne zalecenia dotyczą natomiast pacjentów z ileostomią. W ich przypadku picie właściwej ilości płynów to już nie zalecenie, a obowiązek. Do worka stomijnego wpadać będzie bowiem znaczna ilość płynów, która powinna być wchłonięta w jelicie grubym. Należy tu również uważać na produkty zawierające duże ilości błonnika, mogą one bowiem wywołać biegunkę. W ciągu pierwszych dni po zabiegu pacjent z ileostomią może wymagać żywienia pozajelitowego. Pierwsze posiłki powinny mieć formę płynną lub półpłynną. Choremu podaje się wówczas budynie, kisiele i zmiksowane zupy. Dopiero gdy częstość wypróżnień się unormuje, można zacząć wprowadzać stałe pokarmy, czyli przetarte owoce i warzywa. Pacjenci zarówno z kolostomią, jak i ileostomią powinni spożywać małe posiłki, pamiętając o bardzo dokładnym i powolnych ich gryzieniu, ze względu na niepełną sprawność układu pokarmowego